علیرضا یلدا

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14 منبع : شرح حال تخصصی استادان و دانشیاران کشور (جلد دوم)

پروفسور علیرضا یلدا، پزشک و عضو فرهنگستان علوم پزشکی، استاد بیماری‌های عفونی در دانشگاه علوم پزشکی تهران بود.
 

شناسنامه
13 آذر سال 1309 ه.ش	تولد
30 آذر سال 1396 ه.ش	درگذشت
ایست قلبی	علت درگذشت
بهشت زهرا (سلام الله علیها) تهران	آرامگاه
ایرانی	ملیت
اسلام	دین
شیعه	مذهب
-	دیگر نام ها
متخصص بیماری های عفونی	تحصیلات
دانشگاه تهران	دانشگاه
طبابت	زمینه فعالیت
-	سبک
از سال 1336 ه.ش	سال های فعالیت
چندین کتاب و مقاله	آثار مهم
انتخاب بعنوان چهره ماندگار، دریافت جوایز متعدد	جایزه ها
-	وبگاه رسمی
دکتر طاهره جعفرزاده	همسر
بهناز، سپیده	فرزندان
	والدین

زندگی نامه

تولد

علیرضا یلدا در سال ۱۳۰۹ ه‍.ش، در تهران به دنیا آمد.
 

ازدواج

استاد یلدا در سال 1342 ه.ش با سرکار خانم دکتر طاهره جعفرزاده، متخصص بیماری‌های زنان و زایمان پیوند زندگی مشترک بست که حاصل این ازدواج دو دختر و سه نوه است که دختران استاد از چهره‌های موفق علمی به شمار می‌روند.
   

درگذشت

وی در اواخر آذر ماه ۱۳۹۶ ه.ش به دلیل مشکلات قلبی در بیمارستان دی تهران بستری بود که در ۳۰ آذر ۱۳۹۶ ه.ش در سن ۸۷ سالگی درگذشت. مراسم تشییع پیکر پروفسور علیرضا یلدا صبح روز سوم دی‌ ماه  سال 1396 ه.ش در بیمارستان امام خمینی (رحمة الله علیه) برگزار شد. پروفسور یلدا، در شب یلدا، جان به جان آفرین تسلیم کرد.
 

سمت و فعالیت ها

فعالیت های علمی

تحصیلات

وی پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی در زادگاه خود تهران، وارد دانشگاه تهران شد و پس از اخذ مدرک پزشکی عمومی در سال ۱۳۳۶ ه.ش، دوره تحصیلی بیماری‌های عفونی را طی نمود. وی در سال 1339 ه.ش موفق به کسب تخصص در رشته بیماری های داخلی و عفونی شد و در همین سال به موجب توانایی های بارز علمی و اخلاقی به عضویت کادر علمی دانشکده پزشکی دانشگاه تهران پذیرفته شد. او مدتی در بیمارستان امام خمینی، به کار طبابت اشتغال داشته و ضمن آن عضو هیئت علمی دانشگاه تهران شد و پس از مدتی به مرتبه استادی رسید.

استاد علیرضا یلدا، پدر دانش بیماری‌های عفونی ایران دارای بیش از نیم قرن خدمات علمی ارزنده و ماندگار در عرصه‌ی دانش پزشکی است که به دلیل تلاش ویژه در شاگرد‌پروری شایسته، داشتن تعهدات اخلاقی فوق‌العاده به بیماران و داشتن رفتارهای انسانی ممتاز، به شخصیتی وارسته و بی‌بدیل در عرصه پزشکی تبدیل شد؛ به همین دلیل کرسی ریاست گروه عفونی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز به نام استاد علیرضا یلدا نام‌گذاری شده است. استاد یلدا در مدت کوتاهی به بالاترین پایه علمی دانشگاهی که استاد ممتازی دانشگاه است دست یافت.
   

فعالیت های اجتماعی و فرهنگی

وی همچنین عضو دائمی هیات ممیزه استادان دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و عضو شورای علمی بیش از 20 مجله معتبر است. استاد یلدا از بیش از چند دهه و تاکنون به عنوان عضو برجسته شورای علمی مشاوران و داوران نشریات کهن و معتبر پزشکی ایران و مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و مجله نظام پزشکی ایران خدمات شایان توجهی ارایه کره است. وی به سبب ویژگی‌های علمی اخلاقی و انسانی منحصر به فرد خویش پس از تاسیس فرهنگستان علوم پزشکی از همان ابتدا به عنوان عضو پیوسته بالاترین مرجع علمی ایران انتخاب شد.

همچنین از جمله سوابق علمی و عملی مرحوم پروفسور یلدا نیز می‌توان به عضویت دائمی بورد پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، عضو هیأت علمی مجلات Acta Medica Iranica و مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، ویراستار مجله علمی پژوهشی سازمان نظام‌پزشکی جمهوری اسلامی ایران و عضویت در کمیته بازبینی ارتقای اعضای هیأت علمی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران اشاره کرد.
 

آثار

از جمله آثار مرحوم پروفسور یلدا نیز می‌توان کتاب‌هایی همچون «درمان بیماری‌های عفونی» در شش جلد، همکاری در تدوین چندین مقاله بین‌المللی و اثر «نکته‌ها در زمینه اخلاق پزشکی» را نام برد.
تاکنون ده‌ها کتاب پزشکی زیر نظر ایشان به فارسی ترجمه یا نگارش شده است.

مرحوم استاد یلدا، مؤلف ۱۷ کتاب در زمینه‌های دانش و اخلاق پزشکی و درمان بود که نمونه‌هایی از آن به شرح ذیل است:
۱- نکته‌ها
۲- کتاب بیماری‌های عفونی ویروسی و باکتریال (دوجلد)
۳- کتاب بیماری‌های قارچی داخلی (سیستمیک)
۴- کتاب چکیده و نوشتجات پزشکی (دوجلد)
۵- نظارت بر تعدادی از کتاب‌های ترجمه شده نظیر هاریسون، سیسیل
۶- پایان نامه ها و مقالات بالغ بر ۱۰۰ مورد
 

جوایز و افتخارات

اطلاق پدر بیماریهای عفونی ایران از طرف دانشگاه علوم پزشکی تهران؛
استاد نمونه دانشگاه علوم پزشکی تهران؛
دریافت بیش از 20 جایزه برای خدمات و همکاری های برجسته ایشان؛
نامگذاری مجله دانشکده پزشکی دانشگاه زنجان به افتخار پروفسور یلدا؛
تأسیس "بنیاد آکادمیک جهانی پروفسور یلدا در دانش پزشکی" به پاس خدمات برجسته ایشان در عرصه آموزش و پژوهش؛
انتخاب بعنوان چهره ماندگار در سال 1380 ه.ش
 

در نگاه دیگران

اشخاص

پیام تسلیت دکتر حسن قاضی زاده هاشمی:
در طول تاریخ، همواره بوده‌اند بزرگانی که گویا به این جهان می‌آیند تا با کلام و رفتار و منش و مرام‌شان، نیکی بیافرینند، تعالی ببخشند و انسان‌هایی اندیشمند و نیک‌سرشت پرورش دهند؛ دکتر علیرضا یلدا، چهره ماندگار جامعه پزشکی ایران یکی از این نامداران بود که آمد؛ آموخت؛ تربیت کرد و ماندگار شد.

در این پیام آمده، «از شمار دو چشم یک تن کم *** وز شمار خرد هزاران بیش»
«معلم گران‌قدر و بی‌بدیل اخلاق، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، دکتر علیرضا یلدا در شبی که به نام اوست به دیدار معبود شتافت. فقدان آن انسان والامقام و استاد فرزانه را به خاندان محترم یلدا، همکاران، شاگردان و ارادتمندانش تسلیت عرض می‎کنم و در این شب مغفرت، از خداوند متعال برای روح بلندش، غفران و رحمت واسعه و برای بازماندگان، صبر و سلامت خواهانم. »

پیام تسلیت دکتر علی اکبر ولایتی:
علی اکبر ولایتی در پیام خود آورده است: اطلاع از خبر درگذشت استادی نمونه، اخلاق مدار، شیفته علم و چهره ماندگار جامعه پزشکی و این مرز و بوم دکتر علیرضا یلدا موجب تاسف و تاثر فراوان شد. در این پیام آمده است: این استاد والامقام بی تردید با تلاش و همت بلند خود عاشقانه و مخلصانه نقش های ماندگاری را در عرصه های علمی و به ویژه پزشکی از خود به یادگار گذاشت، شاگردان فراوانی را تربیت کرد و خدمات ارزشمند و بی نظیری را ارائه کرد و همواره ماندگار خواهد ماند.

وی در این پیام با بیان اینکه اینجانب سابقه همکاری در زمینه های مختلف علمی و تحقیقاتی نیز با ایشان داشته ام و از نزدیک با شخصیت ارزشمند این استاد گرانقدر آشنا بوده ام، یادآورشد: این ضایعه و فقدان آن مرحوم را به خانواده، بازماندگان، همکاران و شاگردان ایشان تسلیت عرض کرده، صبر و اجر آرزومندم و از درگاه الهی برای ایشان غفران و رحمت الهی مسالت می نمایم.
 
دکتر مسلم بهادری استاد پیشکسوت دانشگاه و رئیس دفتر ارتباط با دانش‌آموختگان نیز در سخنانی دکتر یلدا را اسطوره اخلاق و تقوا و خدمت توصیف کرد و گفت: صدها برابر صفاتی همچون پزشکی متعهد، معلمی دلسوز، آموزگاری هنرمند، انسانی متواضع و خدمتگزاری راستین درباره مرد بزرگی که از میان ما رفت صادق است.

وی افزود: دکتر یلدا عاشق آموختن و به‌راستی اسطوره خدمت بود. در طول شبانه‌روز همواره به فکر مردم، بیماران، شاگردان و همکاران خود بود و برای تدریس و طبابت ساعت نمی‌شناخت. دکتر بهادری بابیان اینکه ما قدر دکتر یلدا را می‌دانستیم افزود: 7-8 سالی است که کنگره تازه‌ترین دستاوردهای پزشکی با عنوان دکتر یلدا در دانشگاه برگزار می‌شود و ما خوشحال بودیم که در کنار دانشمند بزرگ، متواضع و فروتنی همچون ایشان کار می‌کردیم.

دکتر ایرج فاضل رییس سازمان نظام پزشکی کشور، در سخنانی درگذشت استاد بزرگ و نام‌آور اخلاق، معرفت و علم را بر جامعه پزشکی ایران و بازماندگان ایشان تسلیت گفت. وی افزود: در شرایطی که مسائل اخلاقی در جامعه موجب نگرانی است دکتر یلدا نمونه بی‌مانند پزشکی و اخلاق در جامعه بود و رفتار و منش ایشان برای همیشه سرلوحه ما قرار خواهد گرفت.  

دکتر فاضل بابیان اینکه از امروز دکتر یلدا زندگی جدیدی را آغاز خواهد کرد گفت: من افتخار شاگردی ایشان را نداشتم ولی از روزی که وارد طبابت شدم بانام ایشان آشنا شدم چراکه دکتر یلدا بیش از آنکه  یک استاد باشد، یک معلم اخلاق برجسته بود.
 
دکتر کریمی استاد یلدا را الگوی عملی اخلاق پزشکی و قابل افتخار جامعه دانشگاهی توصیف کرد و گفت:  استاد یلدا اخلاق تئوری نه، بلکه اخلاق عملی را با به‌کارگیری آن در رفتار، گفتار و منش خود به دانشجویان آموخت و برای همیشه  یاد و سخن شیوای ایشان در کلاس درس بادانشجویان و مطایبه‌های دل‌نشینش در کنار تخت بیماران در قلب  جامعه دانشگاهی زنده است.

وی افزود: استاد یلدا اعتقاد داشت باید از ابتدا همه امور را درست ببینم و درست اجرا کنیم  و چون خودش این‌گونه رفتار می‌کرد به الگوی عملی اخلاق در دانشگاه تبدیل شد. رییس دانشگاه بابیان اینکه چه چیزی باعث شد استاد یلدا این‌گونه در دل دانشجویان جای گیرد افزود: وقتی پای صحبت دانشجویان می‌نشینم و عکس‌های یادگاری آنان با استاد یلدا را می‌بینیم به عشق و علاقه بسیارشان به استاد پی می‌بریم. به‌راستی چرا این‌گونه است؟ آیا چیزی جز رفتار پدرانه، زبان لطیف، سخن شیوا و کلام دل‌نشین در کنار تخت بیمار موجب این علاقه شده است.

دکتر کریمی با تأکید براینکه  جامعه پزشکی باید انسان‌های بی‌شماری همچون استاد یلدا داشته باشد افزود: جا دارد غبطه بخوریم چراکه جای استاد یلدا و یلداها در دانشگاه بسیار خالی است و امیدوارم همگان از الگوی رفتاری ایشان درس بگیریم و سال‌های طولانی خدمت در دانشگاه را سرلوحه خود قرار دهیم و به آنچه استاد می‌گفت که ما فقط برای پزشک شدن نیامده‌ایم بلکه باید خوب زندگی کردن را بیاموزیم و انسان خوبی باشیم؛ عمل کنیم.

منابع:
1. ویکی پدیا
2. خبرگزاری مهر
3. خبرگزاری ایسنا
4. سازمان نظام پزشکی
5. خبرگزاری ایرنا
6. دانشگاه علوم پزشکی تهران